จากชุดเล็กสู่ชุดใหญ่ : แนวทางการสร้างโค้ชจาก U23 สู่ ชุดใหญ่ของ ญี่ปุ่น

หนึ่งในประเด็นที่ถูกพูดถึง สำหรับแนวทางการบริหารสมาคมกีฬาฟุตบอลแห่งประเทศไทยฯ ของ นวลพรรณ ล่ำซำ เกี่ยวกับทีมชาติไทย U23 ว่าจะให้ มาซาทาดะ อิชิอิ กุนซือทีมชาติไทยชุดใหญ่ เข้ามาช่วยดูแลทีมชาติไทย ชุด U23 ซึ่งมีเป้าหมายในการผ่านเข้าสู่การแข่งขันโอลิมปิกเกมส์ 2024

แง่หนึ่งเฮดโค้ชทีมชาติชุดใหญ่ จะได้เห็นแนวทางและผู้เล่นใหม่ๆ จากทีมชุดนี้ และเฮดโค้ชทีมชาติ U23 จะได้อานิสงส์ในการเรียนรู้การทำงานของทีมชาติชุดใหญ่ แต่อีกด้านอาจจะส่งผลเสียต่อการเตรียมทีมในอนาคตหรือไม่?

บทความนี้เลยขอวิเคราะห์มุมของการพัฒนาโค้ช ผ่านการทำงานในส่วนของ U23 และความสำคัญกับทีมชาติชุดใหญ่ จะเป็นอย่างไร มาติดตามกัน

ร่วมกัน

ว่ากันอย่างตรงไปตรงมา การทำงานระหว่างโค้ชทีมชาติชุดใหญ่ กับ ทีมชาติชุด U23/U21 ในโมเดลหลายประเทศ เคยมีการนำมาใช้ อย่างทีมชาติอังกฤษ ยุคปี 2010-2012 โดย ฟาบิโอ คาเปลโล่ ดึงตัว สจ๊วต เพียร์ซ อดีตกองหลังทีมชาติอังกฤษ ซึ่งเวลานั้นเป็นเฮดโค้ชของทีมชาติอังกฤษ U21 ขึ้นมาเป็นทีมงานสตาฟฟ์โค้ช

ขณะที่ในประเทศไทย การผลักดันโค้ชในระดับ U23 มาทำงานร่วมกับทีมชุดใหญ่ มีให้เห็นอยู่บ้าง อย่างในยุคของ "ซิโก้" เกียรติศักดิ์ เสนาเมือง ถือเป็นอีกโค้ชที่ถูกดันมาจากทีมชาติไทย U23 ขึ้นมาสู่การเป็นหัวหน้าผู้ฝึกสอนทีมชาติไทย ชุดใหญ่ หลังจากพาทีมคุมทีมชาติไทย U23 คว้าเหรียยญทอง ซีเกมส์ 2013 และจบอันดับ 4 ในเอเชียนเกมส์ 2014 ก่อนที่จะส่งไม้ต่อให้กับ โชคทวี พรหมรัตน์ ผู้ช่วยโค้ชทีมชาติชุดใหญ่ ไปดูแลทีม U23 ซึ่งยังคว้าเหรียญทองซีเกมส์ในปี 2015

โดยภายหลังจากยุคของโค้ชซิโก้ ดูเหมือนว่าทีมชาติไทยชุดใหญ่และ U23 จะแบ่งแยกการทำงานออกจากกันโดยสิ้นเชิง ก่อนที่ในยุคของ อากิระ นิชิโนะ ยังให้ทางด้าน อิสสระ ศรีทะโร เป็นผู้ช่วยโค้ช ซึ่งมีที่มาจากเรื่องของผลงาน

แต่สำหรับทีมชาติญี่ปุ่น พวกเขาสามารถพัฒนานักเตะ และ โค้ชขึ้นสู่ทีมชุดใหญ่ได้ พวกเขาทำได้อย่างไร?

ก่อร่าง

และด้วยฟุตบอลญี่ปุ่น มีสิ่งที่เรียกว่า "พิมพ์เขียว" อย่าง Japan's Way ที่ลงลึกทุกรายละเอียดในการพัฒนาฟุตบอลทั้งระบบ เรื่องของผู้ฝึกสอน ย่อมเป็นส่วนสำคัญ เพราะในการที่จะสร้างผู้เล่นที่ดี ย่อมต้องมาจาก "แม่แบบที่ดี" อย่าง "โค้ช" ซึ่งญี่ปุ่น มีการอบรมโค้ชฟุตบอลครั้งแรกตั้งแต่ปี 1957

ซึ่งทาง JFA ได้มีความร่วมมือกับ เจ ลีก ในการสร้างศูนย์ฝึกอบรมโค้ช โดยมีหลักคิด 2 อย่างที่ JFA ต้องการสร้างโค้ชในอุดมคติ คือ "การยกระดับผู้เล่นให้มีชีวิตที่ดี พร้อมๆ กับการพาทีมเก็บชัยชนะ" และ "ต่อต้านการมุ่งแสวงหาแต่ชัยชนะ" โดยยืดผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง เพื่อสร้างให้โค้ชเป็นคนสนับสนุนให้ผู้เล่นมีความสุขในการเล่นฟุตบอลในทุกๆ ด้าน

สร้างทำ

ประวัติศาสตร์โค้ชทีมชาติญี่ปุ่น นับตั้งแต่มีการก่อตั้งทีม U23 อย่างเป็นทางการ มีโค้ชเพียง 2 รายที่ก้าวไปถึงกุนซือทีมชาติญี่ปุ่นชุดใหญ่ นั่นคือ อากิระ นิชิโนะ ที่เคยคุมทีม U23 ช่วงปี 1993-1996 ก่อนจะได้โอกาสคุมทีมชาติชุดใหญ่ ในอีก 22 ปีต่อมา และ กุนซือรายล่าสุดอย่าง ฮาจิเมะ โมริยาสุ ที่เคยทำทีมชาติชุด U23 เมื่อปี 2017 และถูกดันขึ้นสู่กุนซือทีมชาติญี่ปุ่น ชุดใหญ่ เมื่อปีถัดมา

หากยังจำกันได้ โมริยาสุ ผู้นี้ คือคนเดียวกับ กุนซือทีมชาติไทยชุด U23 ที่พาทีมแพ้ทีมชาติไทย ในเกมรายการ M-150 คัพ ที่บุรีรัมย์ เมื่อปี 2017 ซึ่งภายหลัง เขานำทีมชาติญี่ปุ่น U23 ชนะทีมชาติไทยในศึกชิงแชมป์เอเชีย ในปีต่อมา

ขณะที่ อากิระ นิชิโนะ ถือเป็นกุนซือระดับตำนานของญี่ปุ่น เพราะเจ้าตัวเป็นคนทำทีมชาติญี่ปุ่น U23 ผ่านไปเล่นฟุตบอลโอลิมปิก ปี 1996 และสร้าง “ปาฏิหาริย์แห่งไมอามี” เมื่อพาทีมชนะ ทีมชาติบราซิล ในการแข่งขันหนนั้น ก่อนจะกลับมาคุมทีมชาติชุดใหย่ในเวทีฟุตบอลโลก 2018 โดยมีสตาฟฟ์โค้ช อย่าง มาโกโตะ เทกุราโมริ และ ฮาจิเมะ โมริยาสุ อยู่ด้วย

'ช้างศึก' จะเอาอย่างไหม?

ในแง่ของทีมชาติไทย ทีมชาติไทย ชุด U23 เปรียบเสมือน "บันไดขั้นสุดท้าย" ของทีมชาติในระดับเยาวชน ซึ่งแน่นอนว่า หัวหน้าผู้ฝึกสอนทีมชาติชุดใหญ่ ควรให้ความสำคัญ เพราะนี่คือ อนาคตของทีมชาติจากนี้

ในหลายยุคหลายสมัย ทีมชาติไทย ชุดใหญ่ มีบทบาทในการช่วยดูองค์รวม หรือ บางครั้ง ก็มีการแต่งตั้ง หัวหน้าผู้ฝึกสอนทีมชาติชุดใหญ่ รับหน้าที่ดูแล ทีม U23 ในส่วนนี้ด้วย ดังเช่นเคสของ นิชิโนะ ที่ดูแลทั้งสองชุด และพาทีมชาติไทย U23 เข้ารอบน็อกเอาท์ชิงแชมป์เอเชียเมื่อปี 2020

แต่ในอีกมุมหนึ่ง ก็อาจจะเป็นผลเสียเช่นกัน หากให้หัวหน้าผู้ฝึกสอนทีมชาติชุดใหญ่ ดูแลในส่วนของทีมชาติ ชุด U23 ดังเช่นกรณีของ มาโน โพลกิ้ง ที่ไม่สามารถพาทีมชาติไทย คว้าเหรียญทองฟุตบอลชาย ซีเกมส์ 2022 ได้

นี่เองจึงเป็นโจทย์ที่ ทีมชาติไทย ในยุคใหม่ของ นวลพรรณ ล่ำซำ จะต้องสมดุลให้จงหนัก ในการบริหารทีมชาติไทย โดยเฉพาะ ชุด U23 ที่มีเป้าหมายในคราวนี้คือตั๋ว โอลิมปิก 2024 ที่ปารีสเป็นเดิมพัน

ข้อมูลอ้างอิง