เคซูเกะ ฮอนดะ : กุนซือหัวก้าวหน้าในแบบที่ญี่ปุ่นไม่เคยมีมาก่อน

“ไม่มีโค้ชคนไหนในญี่ปุ่น ที่เคยมีประสบการณ์ในยุโรป พวกเขาทั้งหมดล้วนมาจากโรงเรียน และพวกเขาเรียนรู้ฟุตบอลจากหนังสือ” ฟิลิปป์ ทรุสซิเยร์ อดีตกุนซือทีมชาติญี่ปุ่นกล่าว

แม้ว่า ญี่ปุ่น จะก้าวขึ้นมาเป็นมหาอำนาจแห่งเอเชีย และพยายามขึ้นไปอยู่ในระดับท็อปของโลก แต่สิ่งหนึ่งที่พวกเขายังขาดก็คือ โค้ชที่มีวิธีคิดแบบสากล

อย่างไรก็ดี การมาถึงของ เคซูเกะ ฮอนดะ ก็ทำให้หลายสิ่งเปลี่ยนไป เมื่ออดีตกองกลางเอซี มิลาน นำแนวคิดแบบยุโรปมาใช้ ทั้งวิธีเล่นและทัศนคติ ที่ช่วยยกระดับทีมชาติกัมพูชาอยู่ในขณะนี้

และนี่คือเรื่องราวของกุนซือหนุ่ม ที่กำลังจะพาวงการฟุตบอลญี่ปุ่นไปสู่มาตรฐานใหม่ ติดตามไปพร้อมกับ Think Curve - คิดไซด์โค้งได้ที่นี่

เคยแรงมาก่อน

หากเทียบกับนักเตะรุ่นเดียวกัน ต้องยอมรับว่า อันที่จริง เคซูเกะ ฮอนดะ ก็มีความโดดเด่นกว่าแข้งชาวญี่ปุ่นคนอื่น ทั้งในและนอกสนาม มาตั้งแต่ยังค้าแข้ง โดยเฉพาะบุคลิกที่เป็นเอกลักษณ์ของเขา

แม้ตอนคุมทีม ฮอนดะ จะมีท่าทีสงบเยือกเย็น แต่สมัยเป็นนักเตะ เขาคือผู้เล่นที่ค่อนข้างมุทะลุ และพร้อมจะเข้าไปโวยกรรมการ หากการตัดสินไม่เป็นอย่างที่คิด ซึ่งแตกต่างจากบุคลิกของคนญี่ปุ่นที่สุภาพและอ่อนน้อม

นอกจากนี้ เขายังมีสไตล์การแต่งตัวที่ล้ำสมัย และมักจะถูกจับจ้องจากสื่อในญี่ปุ่นเสมอ ยามกลับมารับใช้ทีมชาติ และมันก็ยังเป็นแบบนี้ แม้แต่ตอนที่เขาเป็นโค้ช ที่ชาวอาเซียนได้เห็นในฟุตบอลซีเกมส์

มันคือความกล้าคิดกล้าทำของ ฮอนดะ ซึ่งอันที่จริงค่อนข้างขัดแย้งกับสังคมแบบกลุ่ม (ของญี่ปุ่น ที่มักอยู่ในกรอบ และไม่พยายามที่จะแตกต่างจากคนอื่น ดังสุภาษิต 出る杭は打たれる (eru kui wa utareru) ที่แปลว่า ลิ่มที่โผล่ออกมาจะถูกตอก หรือ ทำตัวเด่นจะเป็นภัย

“ผมเชื่อในสิ่งที่ผมกำลังทำ และผมก็ไม่กลัวที่จะล้มเหลว” ฮอนดะกล่าวกับ Olympics.com

ขณะเดียวกันเขายังมีความทะเยอทะยานในระดับที่คนบางคนญี่ปุ่นไม่กล้าฝัน ไม่ว่าจะเป็นการอยากสวมเบอร์ 10 และลงเล่นในเซเรียอา ไปจนถึงการขึ้นมาเป็นนักเตะที่มีชื่อเสียง ที่สุดท้ายเขาก็ทำได้สำเร็จอย่างที่ตั้งใจ

"ผมจะกลายเป็นนักเตะที่มีชื่อเสียงในฟุตบอลโลก และถูกเรียกตัวไปเล่นให้กับทีมในเซเรีย อา จากนั้นผมจะกลายเป็นตัวหลักและได้สวมเบอร์ 10 ลงเล่นให้กับทีม" ฮอนดะ กล่าวในเรียงความสมัยประถมของตัวเอง

รวมไปถึงการอยากเห็น กัมพูชา ที่เขาเป็นหัวเรือใหญ่ จนจบซีเกมส์ 2023 จะไปได้เล่นในรอบสุดท้ายฟุตบอลโลก ที่แม้อาจจะดูเกินฝัน แต่ ฮอนดะ ก็เชื่อว่าพวกเขาน่าจะทำได้ หากการพัฒนาดำเนินไปอย่างถูกต้อง

“ผมหวังว่าทีมชาติกัมพูชาจะได้เล่นในฟุตบอลโลก ในช่วงที่ผมยังมีชีวิต” ฮอนดะ กล่าวกับ Phnom Penh Post

อย่างไรก็ดี เขายังมีสิ่งที่สำคัญกว่านั้น

ทัศนคติแบบสากล

ฟิลิปป์ ทรุสซิเยร์ อดีตกุนซือทีมชาติญี่ปุ่นในช่วงปี 1998-2002 เคยกล่าวไว้เมื่อปี 2010 ข้อเสียเปรียบของวงการฟุตบอลญี่ปุ่น คือการที่โค้ชของพวกเขา ไม่ค่อยมีประสบการณ์ในต่างประเทศ

เนื่องจากในยุคนั้น นักเตะที่ไปค้าแข้งในยุโรป และกลับมาเป็นโค้ช ยังมีน้อยมาก ทำให้ความรู้ วิธีคิด และแนวทาง ของโค้ชชาวญี่ปุ่นส่วนใหญ่ในตอนนั้น ยังคงอยู่ในกรอบแบบดั้งเดิม ที่พวกเขาเรียนรู้มาจากในตำรา

“ไม่มีโค้ชคนไหนในญี่ปุ่น ที่เคยมีประสบการณ์ในยุโรป พวกเขาทั้งหมดล้วนมาจากโรงเรียน และพวกเขาเรียนรู้ฟุตบอลจากหนังสือ” ทรุสซิเยร์ กล่าวกับ J SELECT Magazine

“พวกเขาสามารถพูดเรื่องฟุตบอลได้จากความรู้ แต่ในฟุตบอลระดับสูงมันคือปรัชญา มันเป็นสิ่งที่มองไม่เห็น ต้องรู้สึกเท่านั้น”

อย่างไรก็ดี การมาถึงของ ฮอนดะ ก็อาจทำให้สิ่งที่ทรุสซิเยร์ เปลี่ยนไป เมื่ออดีตหมายเลข 4 ทีมชาติญี่ปุ่น ถือเป็นกุนซือที่มีแนวคิดแบบก้าวหน้า และทัศนคติแบบสากล

ไม่ว่าจะเป็นการเขาจุดประเด็นเรื่องค่าเฉลี่ยส่วนสูงและน้ำหนักของแข้งทีมชาติกัมพูชา ที่อยู่ในระดับ 173.5 เซนติเมตร และ 67.7 กิโลกรัม ซึ่งถือว่ายังห่างไกลกับระดับโลก พร้อมแนบตารางเปรียบเทียบให้เห็นภาพ

"ในโลกของฟุตบอล คุณไม่สามารถเป็นผู้ชนะได้เพียงแค่มีนักเตะที่ตัวใหญ่อย่างเดียว แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้อยู่ดีว่า ขนาดร่างกายของนักเตะก็เป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้สำหรับเกมการแข่งขันฟุตบอล" ฮอนดะกล่าวในทวิตเตอร์ ส่วนตัว

サッカーはデカけりゃ勝てるってわけではないけど、勝負ができる必要不可欠な体格のサイズはこの表が示してる。 pic.twitter.com/vpKraNPytM
— Keisuke Honda (@kskgroup2017) December 27, 2022

หรือการเน้นย้ำถึงการฝึกซ้อมที่เข้มข้นอย่างสม่ำเสมอ เพื่อยกระดับมาตรฐานของตัวเอง ซึ่งเป็นสิ่งที่เขาได้สัมผัสจริงจากการค้าแข้งทั่วยุโรปกว่า 200 นัด กับทีมอย่าง วีวี เวนโล, ซีเอสเคเอ มอสโก ไปจนถึงเอซี มิลาน

“ถ้าคุณเล่นในระดับนี้ทุกสัปดาห์ คุณจะรู้ว่าอีกไกลแค่ไหนที่คุณจะไปได้” ฮอนดะกล่าวกับ Phnom Penh Post

“คุณต้องเล่นในระดับนี้ตลอดเวลา เล่นเท่าที่ทำได้ เพราะว่านี่คือก้าวกระโดดไปสู่ระดับต่อไป ดังนั้นมันจึงไม่ใช่แค่การแข่งขัน แต่เป็นการฝึกซ้อมด้วย ระดับสูงสุดจะรักษาไว้ได้ด้วยการฝึกซ้อมทุกวัน”

แต่สิ่งสำคัญที่สุดคือความมุ่งมั่น ที่จะถ่ายทอดความรู้ และประสบการณ์ที่เขาได้เรียนรู้จากการค้าแข้งในต่างแดน ใน 4 ทวีป ซึ่งเป็นสิ่งที่เขาทำมาตั้งแต่ยังเป็นผู้เล่น

“มันน่าทึ่งเสมอที่ได้แชร์ความรู้และประสบการณ์ให้กับรุ่นต่อไป ผมเริ่มอคาเดมีฟุตบอลมาตั้งแต่ 10 ปีที่แล้ว ตอนที่ผมเล่นอยู่เอซี มิลาน และคุณก็ควรทำแบบเดียวกัน” อดีตกัปตันวีวีวี เวนโล กล่าว

“ส่งต่อทักษะ, เทคนิค และประสบการณ์ทั้งหมดที่ได้รับมา”

ทำให้แม้ว่าฮอนดะ จะยังไม่มีความสำเร็จในฐานะโค้ชที่เป็นที่ประจักษ์ แต่มันก็แสดงให้เห็นว่า แนวทางและวิธีคิดของเขาน่าสนใจ ที่อาจจะเข้ามาช่วยยกระดับมาตรฐานของโค้ชชาวญี่ปุ่นที่สูงขึ้น ในแบบที่ไม่เคยมีมาก่อน

ความหวังใหม่ลูกหนังแดนซามูไร

อันที่จริง ปรากฏการณ์แบบ ฮอนดะ เริ่มมีให้เห็นแล้วในแอฟริกา หลังอดีตนักเตะที่เคยค้าแข้งในยุโรป ผันตัวมาเป็นกุนซือ จนเกิดเป็นกระแส “โค้ชท้องถิ่น” และพาชาติบ้านเกิดของพวกเขาประสบความสำเร็จในเวทีระดับทวีป และระดับโลก

มันคือหลักฐานเชิงประจักษ์ที่แสดงให้เห็นว่า วิทยาการความรู้ที่ได้รับจากการเล่นในต่างประเทศ มีผลต่อการพัฒนาฟุตบอลในบ้านเกิดของพวกเขาแค่ไหน และมันคงจะดี หากมีนักเตะที่เคยเล่นในยุโรป เดินตามรอยฮอนดะ เป็นจำนวนมากเหมือนแอฟริกา

และหากถึงวันนั้น เชื่อว่าญี่ปุ่น ที่ติดหล่มอยู่แค่รอบ 16 ทีมสุดท้ายฟุตบอลโลก อาจจะไปได้ไกล กว่าที่เราได้เห็น หรือบางทีแชมป์โลก 2050 ก็อาจจะไม่ใช่เรื่องไกลเกินฝัน